Page 11 - De Venlose Synagoge

De Franse Tijd Jiddische woorden in het Nederlands

Tof – goed
In 1794 wordt Venlo veroverd door de Fransen. Kort daarna
Bolleboos – slimmerik
wordt de Franse wetgeving ook in Venlo van toepassing:
Gabber – vriend
alle inwoners hebben dezelfde burgerrechten. Zodoende gaat
Habbekrats – spotgoedkoop
Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap ook voor de Joden
Hoteldebotel – volledig van slag, stapelgek, dolverliefd
gelden. Joden mogen zich eindelijk vrij vestigen in Venlo en
Gein – plezier, lol
daar hun godsdienst uitoefenen.
Kapsones – hoogmoed

In 1815 komt het Koninkrijk der Nederlanden tot stand. In Bajes – gevangenis

de grondwet wordt ook de vrijheid van godsdienst Gozer – kerel, makker

vastgelegd. Pleite – weg, verdwenen

Toch kent dit een keerzijde: er komt een einde aan de Stiekem – heimelijk

relatieve zelfstandigheid van joodse geloofsgemeenten. De Smeris – scheldwoord voor een politieagent

landelijke overheid regelt voortaan de burgerlijke, Noppes – niets

strafrechterlijke en zelfs de kerkelijke aangelegenheden van Mazzel – geluk

de Joden. Zelfs met het benoemen van rabbijnen bemoeit de
De Jiddische taal komt van
overheid zich. ‘Joods-Duits’, gesproken door

De Franse Tijd
Nederlands wordt voor Joden de taal van onderwijs en de joodse gemeenschap. Ook

bestuur. We zien dan ook het Jiddisch geleidelijk in Nederland werd dit
gesproken.
verdwijnen als spreektaal. Sommige Jiddische woorden en

uitdrukkingen blijven echter ook in het Venlose dialect Bij de stichting van de staat
Israël werd het Jiddisch
bestaan. Het verdwijnen van het Jiddisch schept afstand
opgeofferd aan het Hebreeuws.
tussen de Joden in Nederland en Joden elders in Europa.

-10- -11-